Uzaktan Çalışma Yönetmeliğinde İşçi ve İşverenler Nelere Dikkat Etmeli?
Teknoloji sürekli kendini yeniler ve geliştirir. Home ofis çalışmak da bu gelişmelerin sonuçlarından sadece biridir. Gelişen dünyaya ayak uyduran insanlar artık işlerini evden yürütmenin yollarını arar. Uzaktan çalışma yönetmeliği de işçi veya işverenlerin bu ihtiyacını karşılarken dikkat etmeleri gereken bir yönergedir. Yönetmelikte uzaktan çalışmayı engelleyen durumlar, kişisel verilerin korunmasına yönelik uygulama, uzaktan çalışanların iş sağlığı ve güvenliği, home ofis için sağlanan ekipmanların korunması gibi çeşitli alanlarda bilgiler vardır. Eğer uzaktan çalışmayı tercih ediyorsanız ya da uzaktan çalışan personelleri olan bir işverenseniz bu yönetmeliği mutlaka incelemeniz gerekir.
Uzaktan Çalışma Nedir?
Çalışanların çalışma ortamları işin verdiği strese ek olarak başka stresörleri de içinde barındıran yerlerdir. İş yüküne eklenen bu stresörler verimliliği azaltır, yorgunluğu artırır, çalışanın işini sevmesini bile etkileyebilir. Bu yüzden ofislerde çalışanları rahatlatmaya yarayan dinlenme alanları vardır ki çalışanların konforu artsın. Ancak başka bir yöntem daha vardır, bu yöntem hem ortamın stresini yok eder hem çalışanı daha özgür kılar hem de verimliliği artırır. Bu durum da uzaktan çalışma nedir sorusunun yanıtıdır.
Uzaktan çalışma kavramı salgın sürecinin getirdiği kapanma zorunluluğu nedeniyle herkesin duyduğu bir kavram hâline geldi. Ancak yeni oluşmuş bir formül değildir, daha önceden de iş kanununda yer aldığı bilinir.
Uzaktan çalışma insanların işini mekândan bağımsız ve istediği şekilde yapabilmesine denir. İnsanlar aldığı sorumlulukları kendi belirlediği çalışma şartlarında kendi konforlarına göre yerine getirirler. Home ofis çalışmak tamamen kendinize özgü çalışma ortamı sağlar. Aynı zamanda uzaktan çalışma yönetmeliği adındaki yönerge ile de haklarınızdan haberdar olarak home ofis çalışma özgürlüğünü güvence altına alabilirsiniz.
Hangi Meslekler Uzaktan Çalışabilir?
Sağladığı avantajlar nedeniyle uzaktan çalışma çalışanlar tarafından tercih edilebilir. Ancak bazı mesleklerde bu durum çok olası olmayabilir. Örneğin dijital pazarlama uzmanları, grafik tasarımcılar, içerik yazarları uzaktan çalışabilen mesleklerdir. Ancak uzaktan çalışma yönetmeliğine göre aşağıdaki şartlarda çalışanlar home ofis çalışamazlar. Bunlar;
- Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışan, bu maddelerin işlenmesi veya söz konusu maddelerin atıkları ile çalışan kişiler.
- Biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma işlemlerini içeren işlerde çalışan kişiler.
- Kamu kurum ve kuruluşlarda çalışan kişiler için ise her yerin kendi mevzuatına göre karar verilmesi yönetmelikte belirtilir.
Uzaktan Çalışma Nasıl Yapılır?
Bilim ve teknoloji sayesinde bilgisayar başında yapılan işlerin sayısı artış halindedir. Bu tür işlerde insanların yanında sadece bilgisayarının olması çalışabilmesi için yeterlidir. Dolayısıyla birçok insan artık iş başvurusu yaparken uzaktan çalışmayı tercih eder. Öncelikle uzaktan çalışma sistemine geçmek için öncelikle çalıştığınız işyerine talepte bulunmanız gerekir. Eğer yeni bir işe başvuracaksanız da yine aynı şekilde talepte bulunarak uzaktan çalışmak istediğinizi belirtebilirsiniz. İşveren sizin bu talebinize uzaktan çalışma yönetmeliğine göre otuz gün içinde dönmek zorundadır. Olumlu sonuç gelmesi durumunda işçi ve işveren arasında sözleşme imzalanır. Sözleşmede olması gereken hükümler yönetmelikte verilmiştir. Bunlardan bazıları; işin tanımı, nasıl yapılacağı, ücret konusu gibi bilgilerdir. İşçinin ve işverenin bu bilgilere dikkat etmesi gerekir. Sözleşmeden sonra gerekli ortamını sağlayan çalışan artık home ofis çalışabilir hâldedir.
Uzaktan Çalışma Sözleşmesi Neleri İçerir?
Uzaktan çalışma sözleşmesi işçi ve işveren arasında işin içeriğini belirler. Uzaktan çalışma olduğu için ofisten çalışma ya da freelancer gibi yöntemlerden farklı durumlar söz konusu olabilir. Bu tarz durumları sözleşme ile yazılı hale getirerek hem çalışanın hem de işverenin hakları korunur. İşe girerken imzalanan belgeye benzer konuları içerir. Her iş yerine veya işe göre sözleşmenin içeriği değişebilir. Sözleşme uzaktan çalışma yönetmeliği çerçevesinde hazırlanabilir. Yönetmeliğe göre sözleşmede olması gerekenler şu şekildedir:
- İşin tanımı ve yapılma şekli açıklanır.
- Çalışma süresine dair detaylar belirlenip sözleşmeye eklenir. Günde kaç saat çalışılacağı gibi.
- Çalışma yeri belirtilir.
- Ücretlendirme ödeme süresine ilişkin hususlar belirlenir.
- İşveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler sözleşmeye eklenir.
- İşverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler eklenir.
Uzaktan Çalışma Yönetmeliği Nedir?
2021 yılında yayımlanan yönetmelik uzaktan çalışmanın şartlarını ve esaslarını belirtir. Yönetmelik hükümlerini ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı yürütür. Üç bölümden oluşan yönetmeliğin ikinci bölümünde uzaktan çalışmanın usul ve esaslarına yer verilmiştir. Yönetmelik sayesinde işçinin ve işverenin sorumlulukları belirlenmiş, belirli bir düzen içinde uzaktan çalışma yürütülmeye çalışılmıştır.
Yönetmelikte home ofis çalışma şartları dışında başka önemli noktalar da yer alır. Bunlar; uzaktan çalışmanın yapılamayacağı durumların neler olduğu ve verilerin korunması ve paylaşılmasına yönelik hususlarla ilgili uygulamadır. Dolayısıyla yönetmelik, uzaktan çalışmayı her yönden kanuna uygun ve adil bir şekilde yürütmeye yarayan bir düzenlemeyi içerir.
Uzaktan Çalışmanın Usul ve Esasları Nelerdir?
Uzaktan çalışma yönetmeliğin ikinci bölümünde bulunan usul ve esaslar uzaktan çalışmak isteyen işçi ve işveren için önemli bir bölümdür. Home ofis çalışmayı yasalara uygun şekilde yapmayı sağlar. Bu şekilde kanundan destek alarak hem işçi hem de işveren haklarına göre hareket edebilir. Bu tip çalışma şeklinde dikkat edilmesi gereken bazı detaylar bulunur. Bu detaylar hem çalışanın hem de işverenin haklarının korunması için oldukça önemlidir:
- Uzaktan çalışma sözleşmesi hazırlanmalıdır. Sözleşmeyle ilgili detaylar yukarıda verildi, dilerseniz oraya göz atabilirsiniz.
- Çalışma mekânının düzenlenmesinden kaynaklanan maliyetin nasıl karşılanacağı çalışan ve işveren tarafından birlikte belirlenir. Yani maliyetin karşılanması sadece çalışana veya sadece işverene ait değildir. Yönetmelik bu kararı çalışana ve işverene bırakmıştır.
- Uzaktan çalışma yönetmeliği, iş sözleşmesinde aksi belirtilmemişse kullanılacak malzemelerin işveren tarafından karşılanacağını söyler.
- Üretimin yapılmasından kaynaklanan zorunlu giderlerin belirlenmesi ve sözleşmede nasıl karşılanacağına dair bilgi verilmesi gerekir. Örneğin ofiste çalışırken internet , elektrik gibi giderler işveren tarafından sağlanıyordu. Ancak şimdi kişi ofiste değil ama işini yapabilmesi için yine aynı giderler ortaya çıkacak. Dolayısıyla çalışanın ve işverenin bu konuda bir karar alması gerekir ve bu karar sözleşmede yer almalıdır.
- Uzaktan çalışmanın yapılacağı zaman aralığı ve süresi mevzuata göre belirlenir. Uzaktan çalışan bir kişi için en önemli şey zamanını yönetmektir. Eğer iyi bir ayarlama yapılırsa işlerini erkenden halledip hem kendisine hem de işverenine yararlı olmuş olur. Ne kadar süre çalışması gerektiği, hangi günler çalışması gerektiği gibi detaylar belirlenmeli ve sözleşmeye eklenmelidir.
- İşveren verilerin korunmasına yönelik aldığı tedbirleri sözleşmede belirtmek zorundadır ve çalışan da buna uymak zorundadır.
- İşveren, uzaktan çalışan personeli için iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri almak zorundadır. Çalışanı için bu yönde eğitim vermesi gerekir. Aynı zamanda çalışanının sağlığını gözetmeli ve ekipmanlar varsa onlara yönelik güvenlik önlemleri almalıdır.
Uzaktan çalışmaya dayalı iş sözleşmesi yazılı bir şekilde olmak zorundadır. Uzaktan çalışma yönetmeliği, home ofis çalışma için verilen talebin ve talebe verilecek cevabın da yazılı olmasını ister. Bu durum özellikle yasal süreçler için oldukça gereken bir detaydır. Çalışan ile işveren arasında yaşanacak çeşitli durumlarda yasal süreçler devreye girdiğin sözleşme ibraz edilmesi gerekir.
.png)
