İşverenler ve İK Uzmanları için Etkili İşe Alım Mülakatı Stratejileri
İşe alım mülakatı adayların becerisini, ilgisini, yeteneklerini, problem çözme yeteneklerini değerlendiren ya da ölçmeye yarayan genel bir süreçtir. Buradaki mülakat ekseni kişinin pozisyon ve kademesine uygun olarak tasarlanmış olup, bireysel bir değerlendirme sunar. Her şirketin ya da işverenin istediği yetenek ve beceri statüsü farklılık teşkil eder. Bu farklılıklar göze alınarak her mülakat stratejisi kişiye özgü olarak biçimlenir. Asıl önemli olan nokta mülakat sisteminin ne denli başarılı olmasıdır. Başarılı olmayan bir mülakat sistemi bireyin başarısını ve yeteneğini doğru analiz etmez. Bu nedenle işe alım mülakatının, doğru yetenek ölçümü için profesyonel bir bakış açısı ile tasarlanması gerekir.
İşe Alım Mülakatı Neden Yapılır?
İşe alım mülakatı sanılanın aksine sadece kişinin başarı seviyesine ölçmekle kalmayıp, aynı zamanda kişinin deneyim seviyesini de geliştirir. Deneyim seviyesi gelecekte karşılaşabileceğiniz diğer mülakat sistemlerinde sizi başarıya götürecektir. Bu nedenle mülakat süreci tek bir bakış açısına değil; çok eksenli bir yapıya sahiptir. İşe alım mülakat içi alanında uzman kişiler, değerlendirmeyi yapar ve firmanın organizasyon şemasına göre süreci başlatır.
- Bireyin hem kişilik özellikleri hem de potansiyel gücünü tanımak adına mülakatlar yapılır.
- Kişinin gelecek planları hakkında bilgi almak için kullanılır.
- Adayın pozisyona uygun olup olmadığını değerlendirmek için kullanılır.
İşverenler İçin Etkili İşe Alım Mülakatı Özellikleri Nasıl Olmalıdır?
- İşe alım mülakatında önemli olan baş etmen mülakatın kim tarafından yapıldığıdır. Mülakat süreci kurumda çalışan herhangi biri tarafından yapılmaz. Mülakatın başarılı ve profesyonel fonksiyonu için mutlaka insan kaynakları birimi ya da bilgin yönetici tarafından uygulanması gereklidir. Çünkü; mülakatı yapan kişinin etkin görüşleri, gözlemleri ve iletişim becerisi önem tutar. Bu profesyonellikle yapılan işe alım mülakatları hem daha aktif hem de daha doğrucu bir sonuç sunar.
- Bir diğer etmen ise mülakatın mutlaka bir amacı bulunmalı. Amacı bulunmayan herhangi bir görüşme sohbet niteliği taşır ve bu nedenle sağlıklı sonuçlara ulaşılamaz. Burada sağlıklı mülakat stratejisi için sorular mutlaka kişiyi tanımaya yönelik olmalıdır.
- Sorulan sorular ya da aktarılan görüşler mutlaka önceden belli bir plan gerektirmeli. Plansız gelişi güzel sorulan sorular amacına uygunluk kazanmaz. Sorular kişinin becerisini ve özelliğini cevaplar nitelikte olmalıdır. Aksi takdirde sonuçlar yeteri kadar değerlendirilemez.
- Konuşma tarzı mutlaka resmi bir dil taşımalıdır. Resmiyetten uzak bir dil mülakatın sürecini karmaşıklaştırır. Bu nedenle resmi bir şekilde ve beden diline özen göstererek sorular sorulmalı ya da iletişim sürdürülmelidir.
Mülakat özellikleri yukarıdaki ifadelerle genellenmiş olsa da en önemli süreci profesyonellik arz etmesi olur. Buradaki profesyonellik, planlı olma süreci ile doğru orantılıdır. Önceden hazırlanmış ve etkileyicilik kazanmış sorular hem daha açıklayıcı hem de daha başarılı bir süreç geliştirir.
İşe Alımda Etkileyici Mülakat Stratejileri ve Formatları
İşe alım mülakatının etkin ve başarılı kılınması birden çok etkene bağlı oluşur. Özellikle değişen ve dönüşen modern toplum yapısının iş dünyası farklı perspektifleri oluşturur. Bu perspektifler her kurumun stratejisine bağlı olarak değişir ve çeşitlenir. İşe alım mülakatlarında çeşitlilik gösteren stratejiler şu şekilde sıralanır:
- Davranışsal Mülakatı: Davranışsal mülakat nedir sorusuna deneyim kapsamında ele alınan mülakat çeşididir şeklinde yanıt verilebilir. En önemli özelliği geçmişten ders çıkarmak niteliği olmuştur. Burada kişinin geçmişiyle ilgili sorular sorulur. Sorular açık ve yalın şekilde uygulanır. Adayın geçmiş iş tecrübeleri ve pozisyonları, alım sürecini şekillendirir. Ve böylece gelecekteki başarılar kestirilir. Daha çok işlevli kısmı yüz yüze yapılan görüşmelerdir. Burada kişiye yetenekleri, ilgileri ve davranışlarını belirlemek adına sorular yöneltilir. Yakın zamandaki geçmişi ön plana alınarak görüşme değerlendirilir.
- Vaka Mülakatı: Bir başka mülakat stratejilerinden biri olan vaka işe alım mülakatında, daha çok bireyin içsel yani analitik düşünce biçimi ele alınır. Hangi problemde akıl yürüterek, mantık süzgeci oluşturduğuna bakılır. İşveren ya da İK uzmanı tarafından bir soru ya da problem yöneltilir. Ve kişi buna cevap ya da çözüm arar. Burada önemli olan tümevarım metodu olur. Parçadan bütüne doğru sorulan sorular, kişinin çözüm bulmasında kolaylık sağlayacaktır.
- Yapılandırılmış Mülakat: Bu işe alım mülakatı stratejisinde tüm bireylere aynı soru yöneltilir. Ve bu sorular ekseninde puanlama sistemine göre oluşturulmuş bir cevap süzgeci bulunur. Bu cevap anahtarına uygun olarak sorulan sorular değerlendirilir.
- Yapılandırılmamış Mülakat: Diğer işe alım mülakatı içerisinde yer alan yapılandırılmamış mülakat sistemi yapılandırılmışın aksine, önceden hazır olan soru ve cevap barındırmaz. Herhangi bir kılavuz barındırmayan bu görüşmede kişinin bilgilerine göre olağan sorular sorularak, kişi tanımaya yöneltilir. Daha doğal ve gerçekçi sonuçlar oluşturması nedeniyle en sık kullanılan stratejiler arasındadır.
- Stres Mülakatı: Bu yöntem işe alım mülakatı esnasında çok tercih edilmeyen bir yöntemdir. Çünkü kişide rahatsızlık uyandıran izlenimler doğurabilme özelliğine sahiptir. Burada yapılan sistem, bireyin zayıf yönlerini ortaya çıkarmak ve baskı altında kaldığında nasıl davrandığını izlememektir. Özellikle yüksek stresli pozisyonlarda tercih edilebilir.
- Testler ve Değerlendirmeler: İşe alım mülakatları içerisinde en masraflı ve maddi yaptırımlı mülakatlar arasındadır. Çünkü standartlaşmış bir test biçimi ve maddesel çıktılar yer alır. Ve her birey için ayrı ayrı uygulandığı üzere kullanılmaya teşvik edilmez.
Etkili İşe Alım Stratejileri Nasıl Oluşturulur?
- İşe alım mülakat stratejilerinde en önemlisi işe alırken hangi ihtiyaç ve becerilere gereksinim duyduğunuzu belirlemeniz olacaktır. Bu belirlemeden sonra diğer çalışanların iş süzgecini etkilemeden yeni iş kadroları oluşturabilirsiniz. Ancak göz önünde tutulması gereken kurumun ihtiyaç gereksinimi olduğu unutulmamalı.
- Diğer çalışanlar ile işbirliği içerisinde olun. Çünkü bu durum yeni iş pozisyonlarındaki eksiklikleri size gösterecektir. Bu ipuçları sayesinde işe alım planınızı kolaylıkla oluşturabilirsiniz.
- İşe alım mülakatlarının eksik yanlarından biri bütçe oluşturmadaki dengesizliklerdir. İşe alım sürecinde kurumun bütçe hesabı ortalamasına ve yapılan işin sorumluluğuna göre bütçe planı yapılması gerekir. Bu şekilde bütçe ve planlama doğrultusunda adımlar atılabilir.
- Modern dünyanın yeni teknolojilerinden mutlaka faydalanmalısınız. Bu durum size işe alım sürecinde yardımcı olacaktır. Bu yardım kişinin ilgi ve becerisini ortaya çıkararak, güncel verilere ulaşmanızı sağlar. Böylece yeni teknoloji ile birden fazla kişiye ulaşmış olacaksınız.
- Bir başka işe alım stratejisi olan kişilik testleri, kurumun ihtiyacını belirlemede kullanılan en aktif senaryolar arasında yer alır. Burada kişinin ruhsal durumunu ve psikolojisini belirlemek daha çok kolaylaşmakta.
- İşe alım mülakatı sürecinin sonunda en önemli durum, çalışanın her probleminde ve sorununda yanında olduğunu bildirmeniz, olacaktır. Bu sayede çalışan hem daha motive hem de daha rahat bir iş süreci geçirmiş olur. Aynı zamanda belirli aralıklarla toplantı oluşturup, kurum ve iş alanında panel yapabilirsiniz. Bu iş yerindeki dayanışmayı güçlendirir.
Başarının Anahtarı: İşe Alım Stratejisi
İşe alım süreçleri temelde iki başlık altında genellenebilir. Bu başlıklar şu şekilde açıklanır:
- “Buddy” adı verilen program daha çok part time çalışanlar, stajyerler ya da işe çok yeni başlayanlar için uygulanan metottur. Bu süreçte çalışmaya yeni başlayan kişilere yardımcı eski çalışan vardır. Burada çalışan hem iş alanında hem kurumun kültürel adaptasyonunda yardımcıdır.
- Genişletilmiş işe alım: Bu işe alım özelliğinde bilinen ya da öğrenilen teorik bilgilere daha yenileri katılarak işgücü potansiyeli yükseltilir. Böylece çalışan daha fazla deneyime sahip olur.
.png)
