İnsan Kaynakları Yönetimi Nedir?
1980'li yıllardan itibaren hümanizm kavramının değişmesiyle birlikte personel yönetimi olarak bu çatının adı insan kaynakları olarak değiştirilmeye başlandı. Ülkemizde ise bu değişimin rüzgarları 1990'lı yıllarda hız kazanırken İK yönetimleri profesyonel bir çizgi kazandı. Bu profesyonel gelişmenin neticesinde insan kaynakları yönetimi; insan kaynaklarının nasıl istihdam edileceğine, nasıl yönlendirileceğine ve insan kaynakları ile birlikte diğer kaynakların nasıl entegre edilerek firma yararına kullanılabileceğine karar veren bir oluşum haline geldi. Firmaların kısa, orta, uzun vadeli amaçlarının gerçekleştirilmesi için en uygun personelleri istihdam ederek onların ihtiyaçlarına ve beklentilerine uygun çalışma ortamı sunan insan kaynakları yönetimi, stratejik önem arz eder.
İnsan Kaynakları Yönetiminin Temel Fonksiyonları Nelerdir?
Kurum yönetiminde kilit rol oynayan insan kaynakları yönetiminin temel fonksiyonları;
- Kurum kültürüne uygun çalışan politikaları geliştirmek, planlama yapmak
- Firmanın ihtiyaç duyduğu pozisyonlar için iş ilanları oluşturmak, uygun adayları belirlemek ve işe alım sürecini yönetmek
- İşletmede çalışan adayların iş doyumuna ulaşmasını sağlamak
- İnsan kaynakları yönetimi olarak İşe alınan çalışanların veya deneme sürecindeki adayların oryantasyon süreçlerini yöneterek onların en hızlı şekilde iş koşullarına adapte olmalarına yardımcı olmak
- İK yönetimi çalışanların yetkinliklerini artırmak için eğitim programları planlayarak koordinasyonu sağlar. Mevcut personelin mesleki gelişimine katkı sağlayan gelişim programları ve yeni çalışanların oryantasyon süreci bu yelpazeye dahildir.
- İnsan kaynakları yönetimi çalışan ve işveren arasındaki köprüyü kurar. Ayrıca çalışanların ücretlendirilmesini ve haklarını belirleyen İK yönetimi işletmenin tüm politikalarında sorumluluk alır.
- Organizasyon içindeki çalışanların performanslarını değerlendirerek geri bildirim sağlamak da İK yönetiminin görevidir. Çalışanların performansını optimize ederek hedef belirleyen insan kaynakları, performans yönetimin sağlanmasında önemli rol üstlenir.
İşe Alım Sürecinde İnsan Kaynaklarının Rolü Nedir?
İnsan kaynakları yönetimi işe alım sürecinin başından sonuna kadar etkin biçimde görev yapar. Öncelikli olarak firmanın yıllık bütçesini belirleyen İK kısa, orta ve uzun vadeli planları hazır hale getirir. Bütçe kısıtlaması, şirketin büyüme hızı, yasal değişiklikler, teknolojik gelişmeler, firmalar arası rekabet verilerini de toplayan İK tüm bu verileri detaylı biçimde inceler. İnceleme sonrası ihtiyaçları belirler ve bu ihtiyaçları belirten ilan yayılma sürecine girilir. Günümüzde iş ilanlarında gerçekleştirilen yenilikçi yaklaşımlar insan kaynakları yönetimi tarafından takip edilir ve ilanlar bu doğrultuda yayınlanır. İş tanımına uygun adayların sıklıkla ziyaret ettiği siteler İK tarafından tespit edilerek bu sitelere reklam verilebilir veya ilan verilen sitelerden iş tanımına uygun adayla ulaşım sağlanabilir.
İK yönetimi iş ilanına başvuran adayların niteliklerini ve öz geçmişlerini inceleyerek süreci doğru bir şekilde yönetmeye çalışır. İş tanıma uygun olan adayların değerlendirmesiyle süreç devam eder. İnsan kaynakları yönetimi karar aşamasına kadar şu adımları izler:
- Ön Görüşme: Ön görüşmede amaç adayların bir kısmını ön görüşme ile eleyerek seçim yapmayı kolaylaştırmaktır. Bazı şirketler adaylarla telefonda ön görüşme yaparken bazı şirketler yüz yüze görüşmeye çağırarak eleme işlemini gerçekleştirir.
- Değerlendirme: Değerlendirme aşamasında önemli olan öz geçmiştir. Bu aşamada ön görüşmeden olumlu not alan adaylar değerlendirmeye alınır. Adayların özgeçmişleri insan kaynakları yönetimi tarafından karşılaştırarak hangi adayın şirket için daha iyi bir seçenek olduğuna karar verilir.
- İleri Testler: Değerlendirme aşamasından geçen adaylar insan kaynakları yönetimi tarafından ileri testlere tabii tutulur. İleri testler ile yetenek, zeka, psikolojik durum, bilgi veya kişilik ölçülebilir. İleri testlerin kapsamı şirketten şirkete göre değişkenlik gösterebilir. Zira her şirketin ihtiyaç duyduğu nitelikler birbirinden farklıdır.
- Son Görüşme: İleri testlerden de başarıyla geçen adaylar insan kaynakları yönetimi tarafından son görüşmeye çağırılır. Son görüşme aşamasında üst yönetim kadrosu da dahil olabilir ve adaylara çeşitli sorular sorularak nitelikleri daha detaylı keşfedilebilir. Adayların stres yönetimi becerileri ve baskı altında izleyecekleri tutum bu aşamada ölçülebilir.
- Karar Verme: Karar verme aşamasında adayların varsa referansları tespit edilir ve referansları ile iletişime geçilerek adaylar hakkında detaylı bilgi toplanır. İnsan kaynakları yönetimi tarafından gerekli toplantılar yapılarak hangi adayın veya adayların işe alınacağına karar verilir.
Performans Yönetimi İnsan Kaynakları İçin Neden Önemlidir?
Performans yönetimi, çalışanların performansının sürekliliğini sağlamak ve performanslarını geliştirmek için hayati önem taşır. Performans yönetimi sayesinde yıl boyunca geri bildirimler zamanında sağlanır ve bu sayede şirketin planlarına uygun şekilde hareket etmek mümkün hale gelir. Performans yönetiminin amaçları:
- Performans yönetimi sağlayan insan kaynakları yönetiminin amacı sistematik geri bildirim sağlayacak etkili bir yöntem belirlemektir. Çalışanları bilgilendirerek ihtiyaçların sağlanması konusunda destek olan performans yönetimi kuruluşun genel işleyişine önemli katkı sağlar.
- Performans yönetimi çalışmalarını yürütürken tüm çalışan bilgilerini bir veri tabanında toplar. Veri tabanında çalışanların performansları, yetenekleri, bilgileri, uzmanlıkları ve bu zamana kadar aldıkları ödüller yer alır. İnsan kaynakları yönetimi çalışanlarla ilgili bilgi toplamak istediklerinde performans yönetimine başvurur.
- Performans yönetimi insan kaynaklarının alacağı tüm kararlarda etkilidir. Performans yönetiminde depolanan tüm bilgiler doğrultusunda insan kaynakları terfilere, maaş artışlarına veya düşüşlerine, eğitim programlarına, işe alıma veya işten çıkarmaya karar verebilir.
Çalışan Gelişimi ve Eğitim İnsan Kaynakları Yönetiminde Nasıl Sağlanır?
İnsan kaynakları yönetimi, kurumlarında iyi bir öğrenme ortamı hazırlayarak çalışanlarının yaşam boyu öğrenme alışkanlığını kazanmalarına yardımcı olur. Öğrenmeyi sürekli kılmak adına çalışan İK yönetimi öğretmeyi öğreterek kurum gelişiminin önünü açar. Bu alışkanlığı elde eden kurumlar çalışanların sürekli güncel kalmasını sağlayarak bilgi eskimesi tehdidini ortadan kaldırır.
Performans yönetimi sayesinde çalışanlar hakkında detaylı bilgiye ulaşan insan kaynakları yönetimi farklı nitelikte eğitimler düzenler. Her çalışanın gelişimine yönelik eğitimler düzenleyerek eksikleri gidermek amaçlı çalışan insan kaynakları yönetimi, iş görenlerin kültür düzeyini yükseltmeyi hedefler.
Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Nedir?
Stratejik insan kaynakları, insan kaynaklarının işletmenin hedeflerini destekleyerek şekilde kullanılmasının bir yoludur. Organizasyonun hedefleri ile insan kaynakları arasında kurulan bir köprü olarak düşünebileceğiniz stratejik insan kaynakları yönetimi, firmanın stratejilerini destekleyen politikalar oluşturur. Temel amacı şirketin iş stratejisiyle uyumlu politikalar belirlemek olan stratejik insan kaynakları yönetimi çalışanların performanslarını ve gelişimlerini daha etkili biçimde yönetebilir.
İnsan kaynaklarının programlarını ve politikalarını şirketin iş stratejisiyle entegre hale getirmek stratejik insan kaynaklarının görevidir. Üretkenliğin artmasını ve harcamaların kontrol edilmesini de sağlayan İK yönetimi sayesinde pozitif çalışma ortamı sağlanması kolay hale gelir.
İnsan Kaynakları Yönetimi Şirketler İçin Neden Kritik Bir Rol Oynar?
İletişimin önemli olduğu günümüz çağında insan ilişkilerinin yönetilmesinde ve organizasyonun çalışma ortamının elverişli hale getirilmesinde rol oynayan insan kaynakları yönetimi şirketler için oldukça önemlidir. Organizasyonun büyümesinde, hedeflerinin gerçekleştirilmesinde gerekli tüm adımları atan İK yönetimi esnek çözümleriyle şirket ile çalışan arasındaki köprüyü kurar.
Bir organizasyonun büyümesini sağlayan iş gücünü doğru tayin etmek insan kaynaklarının görevidir. Personel seçimini doğru gerçekleştiren insan kaynakları şirketlerin gelişiminin önünü açar. Yüksek yetenekli ve nitelikli çalışanları elde tutmanıza yardımcı olan insan kaynakları yönetimi çalışan verimliliğini de artırır. Çalışanların beklentilerine uygun olarak hareket edilmesini sağlayan insan kaynakları yönetimi bu sayede çalışanların şirkete duydukları bağlılığı da perçinler.
İnsan Yönetimi İle Şirket Performansı Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır?
Yapılan araştırmalar doğrultusunda insan kaynakları yönetimi ile finansal performansın pozitifi ilişkili olduğu ortaya konmuştur. Personel seçim ve iş zenginleştirme sürecinin organizasyonların pazar performanslarını da olumlu etkilediği açıklanırken doğru stratejik planlama ile şirketlerin hedeflerini gerçekleştirmelerinin söz konusu olduğu belirlenmiştir.
KAYNAKLAR:
https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/mustafa.ocal/135737/IKY113_unite1.pdf
https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/muazzez.erken/136111/%C4%B0nsan%20Kaynaklar%C4%B1%20Y%C3%B6netiminin%20Tan%C4%B1m%C4%B1%20ve%20%C3%96nemi.docx
https://makersconsulting.co/insan-kaynaklari-yonetiminde-ise-alim-surecleri-nelerdir/
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1723800
https://www.conectohub.com/stratejik-insan-kaynaklari-yonetimi/#:~:text=Stratejik%20%C4%B0nsan%20Kaynaklar%C4%B1%20Y%C3%B6netimi%20organizasyonlar%C4%B1n,aras%C4%B1nda%20bir%20k%C3%B6pr%C3%BC%20olarak%20d%C3%BC%C5%9F%C3%BCnebilirsiniz.
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/559239
https://kolayik.com/blog/insan-kaynaklari-yonetimi-nedir
https://isbasi.com/blog/insan-kaynaklari-yonetimi-nedir-neleri-kapsar
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1723800
https://www.sorwe.com/tr/blog/performans-yonetimi-ornekleri#:~:text=Performans%20y%C3%B6netimi%2C%20%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fan%20performans%C4%B1n%C4%B1%20art%C4%B1rmak,sa%C4%9Flamak%20i%C3%A7in%20s%C3%BCregelen%20%C3%A7abalar%C4%B1%20i%C3%A7erir.
https://www.entekik.com.tr/single-post/2017/02/16/performans-y%C3%B6netim-sistemi-neden-gereklidir
https://career.tedu.edu.tr/insan-kaynaklari-nedir-ne-yapar-neden-tercih-edilmelidir#:~:text=Bir%20i%C5%9Fletmede%20ya%20da%20%C5%9Firkette,halinde%20onlar%C4%B1%20%C5%9Firkete%20adapte%20eder.
https://mochatouch.com.tr/blog/insan-kaynaklari-yonetimi/
https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/81818/mod_resource/content/0/13.HAFTA.pdf#:~:text=%C4%B0nsan%20kaynaklar%C4%B1%20y%C3%B6netimi%20fonksiyonlar%C4%B1%20%E2%80%A2,ve%20hakkaniyetin%20sa%C4%9Flanmas%C4%B1%20da%20say%C4%B1labilir.
file:///C:/Users/PC/Downloads/IKY113_unite1.pdf
https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/6261/mod_resource/content/0/KONU%206.pdf
https://tr.linkedin.com/pulse/insan-kaynaklar%C4%B1n%C4%B1n-%C3%B6nemi-mehmet-murat-bakim
https://beyazyakaik.com/insan-kaynaklari-yonetiminin-onemi/
https://www.eleman.net/is-rehberi/ik-dunyasi/stratejik-insan-kaynaklari-yonetimi-nedir-neden-onemlidir-h1387
https://pratikinsankaynaklari.com/insan-kaynaklari-yonetimi-nedir-ve-neden-onemlidir/
https://www.enocta.com/blog/insan-kaynaklari-yonetimi-ile-firmanin-degerlerini-korumak
https://www.iienstitu.com/blog/iky-insan-kaynaklari-yonetimi-nedir
https://www.albertsolino.com/blog/insan-kaynaklari-yonetiminin-onemi/?gclid=Cj0KCQiArt6PBhCoARIsAMF5wai9DVwIwz-4LtomCBy-txgUQ-hqyB2GfiuTm4rTZgU-HOF7kMeSowkaAipSEALw_wcB#:~:text=%C4%B0nsan%20Kaynaklar%C4%B1%20Y%C3%B6netimi%20(%C4%B0KY)%2C,ve%20b%C3%BCy%C3%BCmesi%20i%C3%A7in%20alan%20sa%C4%9Flar.
.png)
