Tarım ve Turizm Sektöründe Mevsimlik İşçi Alımı
Dönemsel işe alım süreçlerinin bir başka modeli olan mevsimlik işçi alımı daha çok o senenin mevsimine ve ürünlerine bağlı olarak ilerler.Mevsimlik işçi alımı her yıl düzenli olarak yapılan bir süreçtir. Çünkü her yıl yapılan iş ve döngü bellidir ve bunun bir planı vardır. Bu plan ekseninde de her yıl belirli bir süre çalışma fırsatı yakalanır. Fakat bu çalışma sistemi çoğunlukla 1 ya da 5 ay sürecinde değişkenlik gösterir.
Kişiler bu ay çerçevesinde çalışır. Ve işleri sistemli bir şekilde sürmez. Aynı zamanda çıkarılan ürünün kalitesi ya da çoğunluğu da mevsimlik işçi alımını etkileyen bir faktördür. Örnek olarak; o yıl yetişen fıstık alanları kuralık nedeniyle yetersiz şekilde büyümüş olabilir. Bu durum mevsimlik işçi alımının sayısını düşüren bir örnektir. Ya da yaz mevsiminin etkisiyle artan turizm etkinliklerinde çalışan kişilerde mevsimlik işe bir başka örnektir. Bu nedenle mevsimlik işçi alımı her yıl düzenli bir sayıda ilerlemeyebilir.
Tüm bu süreçleri barındıran dönemsel çalışma fırsatı, çalışan personele hem olumlu hem de olumsuz bir şekilde yansıyabilir. Yansıyan bu faktörler aşağıdaki başlıklarla da detaylı bir şekilde açıklanacaktır.
Dönemsel İşe Alımın Pozitif Yanları
Geçici iş olarak tanımlanan bu iş alanının hem personele hem de işverene önemli faydaları bulunur. Bu faydalar aşağıdaki şekilde sıralanır:
- Dönemsel olarak herhangi bir kurumda çalışan kişi için deneyim kazandırır. Özellikle yeni mezun ya da işsiz olan bireyler için yeni bir esneklik sunarak ilerlemelerine ve gelişmelerine katkı sağlar.
- Dönemsel işte çalışan kişi; birden çok insan edinerek, farklı bölümleri tanıyabilir. Bu sayede hem sosyal beceriler gelişir hem de farklı kültür yapıları benimsenir.
- Farklı dönemsel işlerde çalışan kişinin CV potansiyeli de güçlenir. Özellikle de çalıştığınız işlerde başarılı olduysanız bu size referans olarak geri dönecektir.
- Dönemsel işlerde çeşitli olarak yer alan kişinin, küçük bir pazar şirketi olur. Buradaki küçük bir Pazar şirketi tanınan işveren ve işte çalışan uzmanlar olarak tanımlanır. İleride oluşturmuş olduğunuz bu küçük Pazar aracılığıyla kendi işinizi dahi kurabilirsiniz.
- Özellikle şirketler için sağladığı fayda, herhangi bir teşkilat planı oluşturmadan bütçesel ağırlığa gayret göstermeden geçici olarak personel alınabilmesidir. Bu durum daha az iş yoğunluğu oluşturur.
- İşsizlik faktörünü az da olsa azaltır, nitelik taşır. Oluşturulan TÜİK verileri neticesinde dönemsel işe alım süreci, işsizlik durumunu azaltmış olduğu gözlemlenir. Özellikle eğitim durumu düşük olan kişiler için geçici istihdam olanağı da sağlar.
Dönemsel İşe Alımın Negatif Yanları
- Çalışılan iş dönemsel olduğu için en kötü yanı işin devamının olmamasıdır. Bu sebepten ötürü kazanılan kazanç kısa süreli olacaktır. Bu da olumsuz bir özelliği olarak belirlenir.
- Bir diğer negatif özellik, kişinin çalışmış olduğu işe bağlılığı söz konusu iken ayrılmak zorunda kalmasıdır. Bu da psikolojik olarak kişiyi olumsuz etkiler.
Hangi İşler Dönemsel İşçi Alımı Yapar?
Geçici işçi alımı tüm alanlarda ya da kurumlarda sıklıkla kullanılan bir alım modelidir. Burada mevsimlik işçi alımı yapan bazı sektörler vardır. Bunlar şu şekilde sıralanır:
- Turizm: Geçici işçi alımı denince akla ilk gelen kategorilerde yer alan sektör turizm olur. Turizm oluşturmuş olduğu alt yapı zenginlikleri birçok kişinin dikkatini çeken dizaynda geliştirilmiştir. Özellikle yaz mevsiminin gelmesiyle çeşitlilik kazanan sektör, çoğunlukla otel alanında geçici işçiye gereksinim duyar. Bu sayede ekonomik canlanma yaşayan turizm pek çok sosyal aktivitelere yer verir. Bunlar arasında sıklıkla karşılaşılan; dansçı, resepsiyonist, temizlik görevlisi, animatör ve bulaşıkçı gibi alanlar yer alır.
- Tarım: Türkiye oluşturmuş olduğu coğrafi konum itibariyle pek çok tarım ürününe sahip önemli alanlarda yer alır. Bu alanlar ürün kapsamında birçok personele işgücü sağlar. Burada yer alan mevsimlik işçi alımı bazı kategorilere göre farklılık oluşturur. Kimi mevsimlik işçiler bir ay çalışırken kimileri de 1 hafta çalışabilir. Bu durum ürünün ve mevsimin şartlarına göre belirlenir. Gelişen mevsimlik işçi sektörüyle çalışan hakları da güvence altına alınır.
- Kültür ve Sanat Faaliyetleri: Her yıl çeşitli alanlarda ve sektörlerde yapılan festival faaliyetler neticesinde özel alanlarda birçok geçici işçi istihdamı sağlanmıştır. Bu istihdam alanları kapsamında; sinema, müzik, konser ve fuar gibi aktiviteler bulunur. Bulunan bu faaliyetlere dönemsel işçi alımı fazlaca yapılır.
- İnşaat: Dönemsel işçi alımında en çok rövanş gören alanlardan biride inşaattır. Özellikle yaşanan depremler sonrası istek ve talebin hızla arttığı inşaat sektörü geçici işçi alımında en çok tercih edilen meslektir. Modası ve ihtiyacı asla bitmeyecek olan bu sektör hızla iş bulunan alan olarak görülür.
- Eğitim ve Çocuk Bakımı: Değişen ve dönüşen modern toplumda çocukların eğitim ve gelişimi artmakta olup, devamlılık gösterir. Özellikle yaz dönemlerinde tatilde, alışveriş merkezinde, kreşlerde vs. ek personel ihtiyacına gereksinim duyulur. Bu sebepten dolayı öğretmen, Öğretmen yardımcısı, oyun ablası, aşçı gibi mesleklere ihtiyaç duyulabilir.
Dönemsel Çalışan Eleman Olmak İçin Gereken Şartlar Nelerdir?
Özellikle dönemlik işlerde çalıştığınızda mutlaka işin uzun vadedeki etkilerini göz önünde bulundurmalısınız. Bu vadelerin psikolojik olarak kişiye değişkenlik gösterebileceği de unutulmamalıdır.
- Her işte olduğu gibi dönemsel işte de çalıştığınızda mutlaka işin sorumluluğunu almalısınız. İş geçici diye sorumluluk bilincinden uzak kalmamalısınız.
- Her alanda gelişiminizi hatırlamalı ve tüm alanlara açık olmalısınız.
- Çalıştığınız firmayı daha önce araştırmalı ve bilgi edinecek araştırma gücüne sahip olmalısınız.
- Çalıştığınız süreç her ne kadar kısa da olsa, o işin şartlarına ve kültürüne uyum sağlama gücünüzün olması gerekir.
Sıkça Sorulan Sorular
Dönemsel Eleman İçin Hangi Sektörden Olmak Gerekir?
Çoğu zaman herhangi bir sektör dağılışı söz konusu olmazken, incelenen son verilere göre bazı dağılımlar oluşmuştur. Özellikle %35 dilimi kapsayan depo bölümü oldukça geniş yelpaze barındırır. Yiyecek, giyecek gibi alanların en sık konuşulduğu depo personelleri özellikle yaz aylarında aktiflik gösterir. Bunu takip eden diğer alan % 25 ile paketleme sektörü olur. Ve diğer alt basamaklar olarak mağaza, satış destek gibi sektörlerde yerini alır.
Dönemsel Stajyer Nedir?
Üniversite ya da meslek lisesi öğrencilerine ya da yeni mezunlara deneyim kazandırmak ve iş hayatına uyum sağlamak amacıyla uygulanan çalışma modelidir. Daha çok lojistik, gıda, turizm, güzellik alanlarında gerçekleşir. Bu durumlarda geçici işçi olarak görülür.
Kaynaklar:
https://www.4recruiting.co.uk/blog/the-benefits-of-temporary-employment-for-candidates-and-employers
https://www.indeed.com/career-advice/career-development/temporary-employee
https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Glossary:Temporary_employment
https://www.oecd.org/en/data/indicators/temporary-employment.html
.png)
